छबि पुरी/राप्ती पोष्ट
घोराही, जेठ । बबई गाउँपालिकाको हापुरे बजारमा सञ्चालनमा आएको साबुन उद्योग फस्टाउँदै गएको छ । स्थानीय दयाराम बिकले केही समयअघि साबुन उद्योग सञ्चालनमा ल्याउनुभएको हो । रोजगारीको सिलसिलामा भारतको एक साबुन उद्योगमा लामो समय काम गर्ने अवसर पाउनुभएका बिकले अहिले आफैले उद्योग स्थापना गरी साबुन र सर्फ बिक्रीका लागि बजारमा पुर्याउनुभएको छ ।
एक करोड २५ लाख रुपैयाँको लगानीमा दया उजेली साबुन उद्योग सञ्चालनमा ल्याउनुभएका उहाँले लुगा धुने साबुन र सर्फ पनि बजारमा ल्याउनुभएको छ । सल्यानको कपुरकोट गाउँपालिका–३ का तुल्सीराम शर्माले घोराही उपमहानगरपालिका–१६, रावत गाउँमा साबुन उद्योग सञ्चालन गर्नुभएको छ । झण्डै तीन करोडको लगानीमा शर्माले साबुन उद्योग सञ्चालनमा ल्याउनुभएको छ ।
साउदी अरेयिबा र दुबईमा करिब सात वर्ष बिताउनुभएका शर्माले मेलिना मल्टिपल प्रालिका नाममा उद्योग स्थापना गरी ‘स्मृति’ ब्रान्डमा लुगा धुने साबुन बजारमा ल्याउनुभएको छ । आगामी दिनमा नुहाउने साबुन, डिटर्जेन्ट पाउडर, भाँडा माझ्ने साबुनलगायतका सामान उत्पादन गर्ने उद्योगको लक्ष्य छ ।
पछिल्लो समय विदेशबाट फर्किएर स्वदेशमै उद्यम गर्नेहरु आत्मनिर्भर बन्दै केहीलाई रोजगारी दिएर काम गरिरहेका छन् । विदेश छाडेर आफ्नै गाउँठाउँमा उद्यम गरेर अरुलाई समेत रोजगारी दिएर शेरसिंह खड्का र तिलराम केसीले पनि काम गर्दै आउनुभएको छ । लमही–६ देउपुरमा सरफ, हार्पिक र भाँडा माझ्ने साबुन उद्योग सञ्चालनमा ल्याएर खड्का र केसीले १० जनालाई रोजगारी समेत दिनुभएका दिनुभएको छ ।
शिवम् सर्फ तथा ट्वाइलेट क्लिनर इण्ड्रष्ट्रिज नामको उद्योग सञ्चालनमा ल्याएको सञ्चालक शर्माले जानकारी दिनुभयो । दुवैजनाको ७५ लाखको संयुक्त लगानीमा उद्योग खोल्नुभएको हो । दाङमा ३५ वटा साबुन तथा सर्फ उद्योग रहेको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयको तथ्यांक छ । जस अनुसार घोराहीमा ८ वटा, तुलसीपुरमा १५ वटा, गढवामा ५ वटा, लमहीमा ४ वटा, बबईमा ३ वटा गरी ३५ वटा साबुन र सर्फ सम्बन्धी उद्योग रहेका छन् ।
तुलसीपुरमा रहेका १५ वटा उद्योगमा ३ करोड ४२ लाख ६२ हजार, घोराहीमा रहेका ८ वटा उद्योगमा १ करोड ७ लाख ९९ हजार, गढवामा रहेका ५ वटा उद्योगमा १ करोड २ लाख ६१ हजार, बबईमा रहेका ३ उद्योगमा ४७ लाख ३० हजार, लमहीमा रहेका ४ वटा उद्योगमा ५० लाख ९६ हजार लगानी रहेको छ ।
जिल्लामा कुल ३५ वटा साबुन तथा सर्फ उद्योगमा छ करोड ५१ लाख ४८ हजार लगानी भएको घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयका प्रमुख लालबहादुर गुरुङले जानकारी दिनुभयो । उक्त उद्योगहरुमा एक सय ४० बढी जनशक्ति परिचालन भएको कार्यालयको भनाई छ । उद्योगले स्थानीय स्तरमा रोजगारी पनि दिन सफल भएको छ ।
स्थानीय स्तरमा रहेका कच्चा पदार्थ प्रयोग गरेर पनि साबुन उद्योगहरुले उत्पादन गरिरहेका छन् । सरसफाईका लागि चाहिने हार्पिक, फिनाईल जस्ता पदार्थ उत्पादनमा पनि उनीहरुको लगानी रहेको कार्यालयले जनाएको छ । खासगरी, विदेशबाट फर्किएकाहरु तथा स्वदेशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने मनसायका साथ सानो लगानीबाट शुरु गरेको साबुन उद्योगले बजार राम्रै पाईरहेको उद्योग संचालकहरुको भनाई छ । उद्योगको क्षमता बढाएर धेरै उत्पादन गर्ने र बस्तुको लागत घटाउने योजनामा रहेका केही साबुन उद्योग संचालकहरु अहिलेको परिस्थितीका कारण थप लगानी गर्न भने डराएका छन् ।
साबुन तथा सर्फको बजार राम्रै रहेको तथा अरु सरसफाईका सामानले पनि बजार पाईरहेको बेलामा जिल्लामा रहेका ३५ उद्योग पर्याप्त रहेको देखिएको छ । यहाँको जनसंख्या अनुपातमा उद्योगले उत्पादन गरेको बस्तु पर्याप्त रहेको छ । केही उद्योगहरुले आफ्नो उत्पादन अरु जिल्लामा पनि पठाउने गरेका छन् । केही उद्योगहरुले स्थानीय वनमा पाइने वनस्पतिमिश्रित साबुन बनाउने काम गर्दै आएका छन् । चिउरी, गडीको तेल, मालागेडी, तितेपाती र टिमुरको मिश्रणमा नुहाउने साबुन उत्पादन गर्ने गरेको उद्योग संचालकहरुको भनाई छ ।
बढ्दो सहरीकरणसँगै पछिल्लो समय मानिसहरुमा सरसफाईमा साबुन र सर्फको खपत पनि बढेको छ । जस्ले गर्दा यसको व्यवसाय समेत राम्रो चल्ने गरेको छ । बढ्दै गएका साबुन सर्फका उद्योगहरुका कारण बजारमा बिक्रीका लागि लागी चुनौती रहे पनि गुणस्तरीय बस्तु उत्पादन गर्ने उद्योगहरु सफल हुने गरेको अधिकृत बिक्रम केसीले बताउनुभयो ।
जिल्लाभर रहेका सबै उद्योगको उत्पादन क्षमता दैनिक रुपमा धेरै छ । तर, ती उद्योगले माग र आवश्यकताका आधारमा उत्पादन गर्ने गरेका छन् । बजारको अध्ययन नगरी हतारमा खुलेका तथा प्रतिष्पर्धामा आउन नसकेका केही साबुन उद्योग भने बन्द भएका कार्यालयको भनाई छ । उसो त, साबुन बनाउने कच्चा पदार्थ भारतबाट ल्याउनुपर्ने र यस्ता सामग्रीहरु समयमा उपलव्ध गर्न असहज भएका कारण उद्योग बन्द गर्नुपर्ने अवस्थामा पुगेको उद्योग सञ्चालकहरु बताउँछन् ।
