छबि पुरी/राप्ती पोष्ट
घोराही, फागुन । देउखुरीबाट संकलन गरी दाङको घोराही बजारमा बिक्री हुने दूधमा गुणस्तरको मात्र कम भएको फेला परेको छ । घोराही उपमहानगरपालिका उपभोक्ताहीत संरक्षण शाखाको आयोजनामा सोमबार गरिएको अनुगमन परिक्षणमा दुघको गुणस्तर कम भएको फेला परेको हो ।
राजपुर गाउँपालिका वडा नम्बर–३ भैँसहवाका आशाराम यादव, लक्ष्मण साह, रामकेदार तेलीले स्थापना गर्नुभएको बगारबाबा दूध तथा डेरीले देउखुरीका विभिन्न स्थानबाट संकलन गरी ल्याएको दुध र कैलाश यादव, नारायण यादव, राजबहादुर यादव, सत्रुधन यादवले स्थापना गर्नुभएको सूर्य लक्ष्मी दूध संकलन केन्द्रको दुध सोमबार घोराहीमा गरिएको परिक्षणमा दुधमा पानीको मात्रा बढी फेला परेको हो ।
उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि प्रतिकुल असर पार्ने गरी मापदण्ड नपुगेको दुध बिक्रि गरेर खाद्य ऐन विपरित काम भएको भन्दै आगामी दिनमा पानी मिसावट रोक्न र प्लाष्टिकको बस्तु प्रयोग नगर्न सचेत गराईएको उपभोक्ताहीत संरक्षण शाखाका प्रमुख श्रीधर अधिकारीले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार, उपभोक्ताहरुले गुनासो गरेपछि दुधको अवस्था बारेमा जानकारी लिन र गुणस्तर पहिचान गर्न गरिएको परिक्षणमा दुधमा अतिरिक्त पानी भएको फेला परेको हो । ‘हामीले खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय तुलसीपुरसँगको सहकार्यमा दुई वटै गाडीमा ल्याईएको दुधको परिक्षण गर्दा दुधमा पानीको मिसावट बढी भएको फेला परेको छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘दुधमा पानीको मात्रा हुनु स्वाभाविक हो तर, अतिरिक्त पानी हालेर ल्याउने गरेको पाईएको छ, यस बारेमा सचेत गराएका छौँ ।’
सरकारले तोकेको मापदण्ड नपुगेको हुँदा दुधमा पानी मिसावट भएको पुष्टि भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘पहिलो पटकलाई भनेर सुझावसहित गुणस्तर सुधारगर्न भनेका छौँ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘दुध संकलन गर्दा समस्या भएको हो या आफुबाटै कमजोरी भएको हो भन्ने बारे स्पष्ट हुँदै उपभोक्तालाई मापदण्ड अनुसारको दुध सेवन गर्ने अधिकार उपलब्ध गराउन भनेका छौँ, आगामी दिनमा यो सच्चिने विश्वास छ ।’
जिल्ला प्रशासन कार्यालय, उद्योग वाणिज्य संघ, दुध तथा डेरी व्यवसायीलगायतको प्रतिनिधि टोलीले अनुगमन गरी दुधको गुणस्तर मापन गर्दा एसएनएफका मात्रा ८ हुनुपर्नेमा उक्त दुधमा ६ दशमलव २ देखि ६ दशमलव ५ सम्म मात्रै फेला परेको शाखा प्रमुख अधिकारीले बताउनुभयो । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालयका खाद्य निरिक्षक राजेश चौधरीका अनुसार दुधमा पानीको मिसावट बढी नै छ भन्न सकिने आधार परिक्षणबाट नै स्पष्ट भएको छ । यस प्रकारको मिसावटले उपभोक्ताहरुले आफुले गरेको लगानी अनुसार गुणस्तरीय बस्तु उपभोग गर्नबाट बन्चित हुने उहाँको भनाई छ ।
घोराही दुध तथा डेरी व्यवसायी समितिका अध्यक्ष ईश्वरी प्रसाद घिमिरेले पनि गुणस्तर कम भएको दुध उपभोक्तालाई बिक्रि गरेर डेरी व्यवसायीमाथि प्रश्न उठाउने काम भएको बताउनुभयो । ‘हामीले बिक्रि गर्ने दुधमा गुणस्तर होस् भन्ने अपेक्षा गरेका हुन्छौँ, किनभने उपभोक्ताले हामीलाई विश्वास गरेर खरीद गर्छ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘श्रोतबाट आउँदा नै मिसावट गरेर ल्याई दियो भने उपभोक्ता अधिकारमाथि अन्याय भएको ठहर्छ, यसो गरिनु हुदैन ।’
यसैबीच, घोराही उपमहानगरपालिकाले प्लाष्टिकका भाँडामा दुध बोक्न निषेध गरेपनि अझै प्लाष्टिकका भाँडा, जर्किनमा दुध बोक्ने गरेको पाईएको छ । प्लास्टिकका भाडामा दूध नबोक्न पालिकाले निर्णय गरी कार्यान्वयनमा ल्याएको हुँदा कुनै पनि दुध उत्पादक किसान या बिक्रेताले उपरान्त यस प्रकारका कार्य नगर्न नगराउन पनि पालिकाले अपिल गरेको छ । आगामी दिनमा पनि पालिकाभित्रका दुध व्यवसायीहरुको दुधको अवस्था पहिचान गर्न छड्के अनुगमन गरिने शाखाले जनाएको छ ।
जिल्लामा बिक्रि हुने बस्तुहरुमा मिसावट हुने गरेको उपभोक्ताबाट बारम्बार गुनासो आउने गरेको छ । नियामक निकायले अनुगमन गरे जस्तो गरे पनि कारवाही प्रकृया फितलो हुँदा दोषी उम्किने गरेका छन् । जसले गर्दाउपभोक्ता सँधै मारमा पर्ने गरेका छन् ।
यसतर्फ स्थानीयसरकार, स्थानीय प्रशासन, सरोकार निकायले प्रभावकारी अनुगमनसँगै कानूनी कारवाही गर्न सक्नुपर्ने उपभोक्ताहरुको माग रहेको छ । उपभोक्ता संरक्षण ऐन, २०७५ अनुसार उपभोक्ताले कुनै पनि बस्तुको सही उपभोग गर्न पाउनुपर्नेमा त्यसो हुन निकै चुनौति हुने गरेको उपभोक्ता अधिकारकर्मीहरुको धारणा छ ।
