छबि पुरी /राप्ती पोष्ट
घोराही, असोज । आगामी मंसीर ४ गते हुने प्रदेश र प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा दाङका एक सय ५३ मतदानस्थल मध्ये १२ मतदान स्थल अति सम्वेदनशील रुपमा पहिचान गरिएको छ । जिल्लाको ग्रामीण बस्तीमा रहेका मतदानस्थलहरु सुरक्षाका रुपमा अति सम्वेदनशील पहिचान गरिएको निर्वाचन सुरक्षा समन्वय समिति संयोजक एवम् प्रमुख जिल्ला अधिकारी हीरालाल रेग्मीले राप्ती पोष्टलाई जानकारी दिनुभयो ।
उहाँले अति सम्वेदनशीलमा राखिएको भए पनि सोही अनुसार सुरक्षाकर्मी खटिने भन्दै सुरक्षा प्रत्याभूति दिलाउन आफूहरु तत्पर रहेको विश्वास दिलाउनुभएको छ । यस्तै जिल्लाको एक सय ३० संवेदनशील र ११ वटा मतदानस्थल सामान्य रहेको पहिचान गरिएको रेग्मीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार, जिल्लाको १० वटा पालिकामध्ये खासगरी बबई गाउँपालिका, बंगलाचुली गाउँपालिका, राजपुर गाउँपालिका र राप्ती गाउँपालिकामा रहेका मतदानस्थलहरु अति सम्वेदनशील मानिएका छन् । यसो हुनुमा भौतिक पूर्वाधारको जटिलता र राजनीतिक प्रभाव कारक मानिएको उहाँले बताउनुभयो ।
‘केही दिनअघि आएको बाढी, पहिरोले पनि सुरक्षा सम्वेदनशीलताका पुनर्विचार गर्न बाध्य बनाएको छ, अहिले दुर्गमका मतदान केन्द्र जाने बाटो टुटेको छ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘खासगरी बबई, राजपुर, बंगलाचुली, राप्तीको केही ठाउँको भूगोल र सामाजिक परिवेशले अति सम्वेदनशील मतदान स्थल पहिचान गर्नुपरेको हो ।’ खासगरी अहिलेको निर्वाचन गठबन्धन र प्रतिपक्षी एमालेका बीच विशेष रुपमा प्रतिष्पर्धा हुने आँकलन गरिएकाले राजनीतिक कारणले मात्रै नभई अरु विविध कारणले पनि सुरक्षा सम्वेदनशीलता वर्गीकरण गरिएको उहाँले बताउनुभयो ।
‘केहीले तर्साउने होला तर त्यो नै प्रमुख कारक बन्छ जस्तो लाग्दैन, किनकी यो उम्मेदवारको स्वाभावमा भर पर्ने कुरा हो । दलबीच निश्पक्ष प्रतिष्पर्धा हुनुपर्छ’ उहाँले भन्नुभयो ‘बंगलाचुली, बबई र राजपुर अलि बढी संवेदनशील मानिएको छ । तर, गठबन्धन र एमालेको प्रतिष्पर्धा भएकाले राजनीतिक संवेदनशीलता त्यति नहोला भन्ने अनुमान हो ।’ तर ती सबै कुराको अन्तिम टुंगो निर्वाचनको मौन अवधि शुरुभएपछि देखिन शुरु हुने उहाँले बताउनुभयो ।
यसैगरी यो पटक जिल्लामा कोही पनि मतदान गर्नबाट वन्चित नहोऊन भन्ने उद्देश्यका साथ कारागारका कैदीबन्दी, सरकारी कर्मचारीलाई अलग्लै मतदान केन्द्रको व्यवस्था गरी निर्वाचनमा सहभागी गराईने भएको उहाँले बतानुभयो । जसका लागि ३ स्थानमा अस्थायी मतदान केन्द्र निर्धारण गरिने भएको छ । जिल्लाको घोराही र तुलसीपुर कारागारका कैदीबन्दीलाई कारागार परिसरमै तथा जिल्लामा कार्यरत निर्वाचनमा खटिने बाहेक सरकारी कर्मचारी एवम् बाहिरी जिल्ला ठेगाना भएका सरकारी सेवारतलाई घोराहीमा अस्थायी मतदान केन्द्र तोकेर निर्वाचनमा सहभागी गराईने भएको हो ।
आठ हजार जनशक्ति परिचालन हुने
यसैगरी दाङमा मंसीर ४ को निर्वाचनका लागि करीव आठ हजार जनशक्ति परिचालन हुने भएका छन् । निर्वाचन सुरक्षा समन्वय समिति संयोजक एवम् प्रमुख जिल्ला अधिकारी रेग्मीका अनुसार जिल्लाका सबै मतदान केन्द्रलाई पुग्ने गरी चार हजार बढी सुरक्षाकर्मी र तीन हजार सात सय २० जना कर्मचारी खटिन लागेका हुन् । जिल्लाको सबै ठाउँको बस्तुस्थिती र सुरक्षा सम्वेदनशीलतालाई ख्याल गर्दै जनशक्ति र सुरक्षाकमी परिचालन हुन लागेका हुन् ।
जसमा निर्वाचन अधिकृतदेखि सहायक स्तरका कर्मचारी तथा नेपाली सेना, सशस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी र म्यादी प्रहरी खटिनेछन् । चार हजार सुरक्षाकर्मी मध्ये एक हजार ९ सय २० जना म्यादी प्रहरी दाङमा परिचालन हुँदैछन् । सुरक्षा संवेदनशीलतालाई हेरेर मतदान केन्द्रमा सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिनेछन् । अति सम्वेदनशील मतदान केन्द्रमा तीन प्रहरी र नौ म्यादी प्रहरी, संवदेनशील मतदान केन्द्रमा ३ प्रहरी र ६ म्यादी प्रहरी यस्तै सामान्य मतदान केन्द्रमा तीन प्रहरी र पाँच म्यादी प्रहरी परिचालन हुने रेग्मीले बताउनुभयो ।
यसैगरी, दुई सय ५० जनासम्म मतदाता भएको ठाउँमा चार सहायक कर्मचारी र एक कार्यालय सहयोगीसहित प्रति मतदान केन्द्र बराबर एक जना मतदान अधिकृत, एक जना सहायक मतदान अधिकृत खटिने भएका प्रदेश निर्वाचन कार्यालय दाङका प्रमुख निर्वाचन अधिकारी नारायणप्रसाद भण्डारीले बताउनुभयो ।
यस्तै, दुई सय ५१ देखि माथि मतदाता भएको ठाउँमा सहायक सहायक कर्मचारी पाँच जना, स्वयम्सेवक १ मतदान केन्द्र बराबर २ जना खटिने भएका छन् भने त्यो भन्दा बढी मतदाता भएको ठाउँमा तीन जना स्वयंसेवक र सोही अनुपातमा कर्मचराी खटिने भएका छन् । जिल्लामा यो पटक एक हजार आठ सय ५४ स्वयंसेवक लाग्ने अनुमान गरिएको उहाँले बताउनुभयो ।
प्रदेश निर्वाचन कार्यालय दाङका प्रमुख निर्वाचन अधिकारी भण्डारीले जिल्लाको चार सय ६५ मतदान केन्द्रमा चार सय ६५ जना मतदान अधिकृत र चार सय ६५ जना नै सहायक मतदान अधिकृत खटिने जानकारी दिनुभयो । साथै अन्य सहायक स्तरका कर्मचारी र स्वयम सेवकसमेत खटिने भण्डारीको भनाई छ । उहाँका अनुसार निर्वाचनमा तीन हजार दुई सय कर्मचारी र अपुग हुने भएकाले बाँकी शिक्षकलाई मतदान केन्द्रमा खटाउने तयारी भएको छ ।
यसैबीच, मुख्य निर्वाचन अधिकृत कृपासुर कार्कीले प्रदेश र संघीय निर्वाचनमा उम्मेदवारको संख्याका आधारमा मतपत्र छपाईको काम भईरहेकाले त्यति झन्झटिलो नभएको हुँदा आम नागरिकलाई मतदाता शिक्षा व्यापक बनाउनु पर्ने अवस्था नरहेको बताउनुभयो । उहाँले यो पटक मतदाता शिक्षाको जिम्मेवारी स्थानीय तहलाई दिईएको जानकारी गराउनुभयो । यसमा महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकालाई जिम्मेवारी दिईएको उहाँको भनाई छ ।
दाङमा एक सय ५३ मतदानस्थल र चार सय ६५ मतदान केन्द्र रहेका छन् । मंसीर ४ को निर्वाचनका लागि प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्यमा भाग लिन मंसिर ३ गतेसम्म १८ वर्ष उमेर पूरा हुने मतदाताको संख्या चार लाख १४ हजार नौ सय ५६ जना रहेको छ । जसमध्ये दुई लाख तीन हजार नौ सय आठ पुरुष, दुई लाख ११ हजार ४६ जना महिलाहरु र अन्य दुई जना मतदाता रहेको प्रदेश निर्वाचन अधिकारी भण्डारीले जानकारी दिनुभयो ।
यो पटक दाङमा प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ मा १२ जना प्रदेश सभातर्फ १ का १ मा ९ जना, १ को २ मा ६ जना बीच प्रतिष्पर्धा हुने भएको छ । यसैगरी, संघीय निर्वाचन क्षेत्र नम्बर क्षेत्र नम्बर २ मा १५ जना, २ को १ मा ८ जना र २ को २ मा ५ जना बीच प्रतिष्पर्धा हुने भएको छ । संघीय निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ३ मा १६ जना बीच प्रतिष्पर्धा हुने भएको छ भने प्रदेश तर्फ ३ को १ मा ९ जना र ३ को २ मा ९ जना गरी संघ र प्रदेश गरेर कुल ९ पदका ८९ जनाबीच प्रतिष्पर्धा हुँदैछ ।