सुरेस मगर/राप्ती पोष्ट
दाङ, साउन । नेपाल परिवार नियोजन संघमा स्वास्थ्य सेवा लिनेहरुको संख्या बढ्दै गएको छ । परिवार नियोजनमा उपचार तथा परामर्श लिनेको सङ्ख्या एक लाख २० हजार पुगेको छ । परिवार नियोजन संघ दाङका शाखा प्रवन्धक बसन्त खनालका अनुसार गएको आर्थिक बर्षमा सेवा लिनेको सङ्ख्या अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा बढी हो ।
गएको आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ मा परिवार नियोजन सेवा लिनेको सङ्ख्या एक लाख २० हजार नौ सय ३९ थियो । जसमा परिवार नियोजन सम्बन्धि सेवा तथा परामर्श लिने २६ हजार छ सय ९५ जना रहेका थिए । यस्तै स्त्री रोग तथा परामर्श लिने १६ हजार तीन सय ५०, एच आई भि एड्स सम्बन्धी सेवा तथा परामर्श लिने नौ हजार आठ सय ४४, प्रसुति सम्बन्धि सेवा तथा परामर्श लिने १० हजार तीन सय ५४ जना, अन्य प्रजनन सम्बन्धी सेवा तथा परामर्श लिने १२ जना रहेका थिए ।
यसैगरी बाल स्वास्थ्य तथा खोप सेवा सम्बन्धी नौ सय एक जना, सुरक्षित गर्भपतन सेवा तथा परामर्श लिनेको संख्या एक हजार दुई सय ९१ जना रहेका थिए । विशिष्टीकरण प्रजनन स्वास्थ्य सेवा तथा परामर्श लिने चार हजार एक सय १८ जना, यौन रोग उपचार तथा परामर्श सेवा लिने १९ हजार पाँच सय ९९ जना, बाझोपन सम्बन्धी परामर्श सेवा लिने छ सय ६५ जना, पिसाब जन्य संक्रमणको उपचार तथा परामर्श सेवा लिने पाँच हजार सात सय ४६ जना र सामान्य उपचार तथा परामर्श लिने १७ हजार दुई सय ६० जना गरी सेवा लिनेको सङ्ख्या एक लाख २० हजार नौ सय ३९ रहेको परिवार नियोजनका शाखा प्रवन्धक खनालले बताउनुभयो ।
यसैगरी आ यु सि डि (१० वर्षे) बन्ध्याकरण सेवा लिने २५ जना रहेका थिए । इन्प्लान्ट सेवा लिने तीन सय ७४, डिपो प्रोमेरा दुई हजार दुई सय ४२ जना थिए । यस्तै पिल्स पाँच हजार तीन सय ९१, पुरुष बन्ध्याकरण (भ्यासेक्टोमी) ४५, महिला बन्ध्याकरण (मिनि ल्याप) १८, पाठेघर मुखको क्यान्सर जाँच एक हजार दुई सय ६७, अौजारद्वारा गर्भपतन एक सय १६, अौषधि द्वारा गर्भपतन सेवा एक सय २२, गर्भपतन जाँच एक हजार छ सय पाँच, बच्चाहरुलाई खोप सात हजार नौ सय ४२ जना रहेका छन् भने बाहिर गर्भपतन पश्चातको उपचार लिने १५ जना रहेको शाखा प्रवन्धक खनालले बताउनु भएको छ ।
उहाँका अनुसार अझै पनि समुदायस्तरमा परिवार नियोजन सेवा शिक्षा सम्बन्धी जानकारी नभएको र यसलाई मध्य नजर गरि बिभिन्न ठाउँहरुमा शिविर कार्यक्रम मार्फत सेवा दिईरहेको छ । सेवा लिन आउनेमा सिमान्तकृत समुदाय, पिछडिएका वर्ग रहेकाछन् । परापर्श सेवा लिन आउने कतिपयले डाक्टरसँग खुलेर समस्या बताउन नसकेको खनालको भनाई छ ।
त्यसैगरी सबै भन्दा धेरै परिवार नियोजन, विशिष्टीकरण प्रजनन स्वास्थ्य, पिसाब जन्य संक्रमण, सुरक्षित गर्भपतन, स्त्रि रोग र प्रसूती सम्बन्धी समस्या लिएर आउने गरेका छन् । कतिपयले रोग लुकाउने र आफूलाई परेको समस्या भन्न नसक्ने खालका समस्या पनि रहेको उहाँले बताउनुभयो । खासगरी महिलाहरुले आफूलाई परेको समस्या र रोग लुकाउने चलन रहेको उहाँको अनुभव छ । रोग लुकाउने भन्दा डाक्टरसंग खुलेर समस्या राख्दा समस्या समाधान हुने धारणा खनालको छ । बजार क्षेत्रको तुलनामा ग्रामिण भेगका महिलाहरुले आफूलाई परेको समस्या खुलेर राख्न नसक्ने गरेको पाइन्छ । विभिन्न स्थानमा स्वास्थ्य शिविर राख्दा पुरुषको तुलनामा महिलाहरुको संख्या निकै धेरै हुने गरेको छ ।
