विद्युत कार्यालयका कारण सेवाग्राही मारमा
राप्ती पोष्ट
घोराही, कात्तिक । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले समयमा विद्युत महसुल नतिर्ने ग्राहकहरुको लाइन काट्न जाने गरेका केही कर्मचारीले रकम असुली गरेको गुनासो बढेको छ । विद्युत प्राधिकरणको घोराही वितरण केन्द्रका ग्राहकले तोकिएको समयमा बक्यौता महसुल नबुझाएकाहरुको लाईन काट्न गएको बेला कर्मचारीले रकम असुली गरी लाईन नकाटेर केही समयका लागि छाड्ने गरेको गुनासो बढेको छ ।
विद्युत प्राधिकरणले कात्तिक १२ गतेबाट ६० दिनसम्म पनि विद्युत बक्यौता नतिरेका ग्राहकको लाइन काट्ने काम गरिरहेको छ । घोराही वितरण केन्द्रका कर्मचारीले लाईन काट्न गएको बेला बक्यौता नबुझाएका त्यस्ता ग्राहकको लाईन बिहानै काट्न गई लाईन काट्नुको साटो आफुलाई केही रकम दिए लाईन नकाट्ने गरेको पाईएको हो । घोराहीका एक सेवाग्राहीका अनुसार बुधबार बिहान लाईन काट्न घरमा पुगेका विद्युत कर्मचारीले लाईन काट्नुको साटो आफुलाई रकम दिए तत्काल लाईन नकाटेर केही समय छाड्ने गरेको पाईएको हो ।
‘मैले अघिल्लो महिना विद्युत महसुल बुझाउन ढिलो गरेँ, यो पटक पनि ढिलो भएछ, विद्युत कार्यालय जाने समय मिलेको थिएन, आज अचानक विद्युतका कर्मचारी आएर लाईन काट्न खोज्नुभयो, मैले महसुल बुझाउछु भने पछि उनले दुई सय रुपैयाँ दिए बिहानभरलाई लाईन काट्दैन भन्दै रकम लिएर गए’, ती सेवाग्राहीले भन्नुभयो ‘लाईन काटेपछि अझ धेरै पैसा बुझाउनुपर्छ भनेर डर देखाए पछि मैले होला त नी भनेर पैसा हातमा दिएँ । यसरी कर्मचारीले लाईन काट्ने नाममा पैसा असुल्ने काम गरेका छन् ।’
उसो त केही कर्मचारीले बिद्युत बक्यौता नतिरेका ग्राहकको लाईन काट्दा र पुनः जडान गर्दा आठ सय रुपैयाँ असुलेर रसीद समेत नदिएको गुनासो गरेका छन् । विद्युत बक्यौता नतिरेर जरिवानासहित रकम भुक्तानी गर्दासमेत अतिरिक्त रकम असुल्ने काम विद्युत प्राधिकरण गरेको भन्दै सेवाग्राहीले गुनासो गरिरहेका बेला केही कर्मचारीले यो मौकाको फाईदा उठाउँदै पैसा उठाउने ध्यानमा लागेका छन् ।
दुई महिना नबुझाए नियम अनुसार जरिवाना गर्ने नियम छ तर बिद्दुतले लाईन नकाटिकन काटेको चार सय र जोडेको चार सय गरेर आठ सय रुपैयाँ असुल गरिरहेको नारायणपुरका एकजना सेवाग्राहीले बताउनुभयो । रकम असुलेपछि रसीद दिनुपर्नेमा त्यसो नगरेर आफ्नै गोजीमा पैसा राख्ने काम गरेको प्रति सेवाग्राही असन्तुष्ट बनेका छन् । विद्युत कार्यालयले एक महिनासम्म विद्युत नतिरे थप १० प्रतिशत जरिवाना लिने गरेको छ । मिटर रिडिङ भएको साता दिन भित्र बुझाउन गएको खण्डमा दुई प्रतिशत मात्रै छुट दिने गरेको छ । दुई महिनासम्म महशुल नतिरेमा विल रकममा जरिवाना गर्ने प्रावधान विपरित दुई महिनासम्म नतिरेको भन्दै लाइन काट्ने कार्यले उपभोक्ताहरु आक्रोशित बनेका छन् ।
रकम असुलेको पाईए कारवाही ः केन्द्र प्रमुख
नेपाल विद्युत प्राधिकरणको घोराही वितरण केन्द्र प्रमुख दिवाकर प्याकुरेलले कुनै पनि ग्राहकको लाईन नकाटेर रकम असुली गरी आर्थिक लाभ उठाउने काम कर्मचारीबाट भएको पाईए कडा कारवाही हुने बताउनुभएको छ । प्राधिकरणले विद्युत बक्यौता नबुझाएका ग्राहकको लाईन काट्दा र पुनः जडान गर्दा अतिरिक्त आठ सय रुपैयाँ रसीद काटेर लिने गरेको स्पष्ट पार्दै कोही कर्मचारीले गलत मनसायका साथ रकम असुली गरी लाईन नकाट्ने र काटेको भएपनि रकम उठाएर रसीद नदिएको भए तत्काल कार्यालयमा उजूरी गर्न सेवाग्राहीलाई आग्रह गर्नुभएको छ ।
लाईन काट्न लागिएको विषयमा सार्वजनिक सूचना जारी गर्दै यसका प्रावधान बारे समेत सकेसम्म सबैलाई जानकारी गराउने काम गरेको उहाँको भनाई छ । यदि, कोही पनि ग्राहक विद्युत कार्यालयले खटाएका कर्मचारीबाट रकम असुलीमा परेको भए जानकारी गराउन अपिल गर्नुभएको छ । ‘कोही कर्मचारीबाट गलत काम भएको छ भने तत्काल कारवाही हुन्छ, त्यसो नहोस् भन्नका लागि हामी अत्यन्तै सजगता अपनाएका छौँ, यति गर्दागर्दै पनि कुनै कर्मचारीले गलत मनसाय राखेर काम गरिरहेका छ भने कार्यालयमा आई खबर गर्न आग्रह गर्दछु, त्यस्ता कर्मचारीलाई कडा कारवाही हुन्छ’, उहाँले भन्नुभयो ।
समयमै विद्युत महसुल भुक्तानी गर्न ताकेता गर्दा पनि अटेरी गर्ने परिपाटी बढेपछि प्राधिकरणले २३ गते आज बिहीबारसम्म अभियान नै चलाएर लाइन काट्न थालिएको छ । दाङमा कात्तिक १२ गतेदेखि बुधबारसम्म एक हजार आठ सय बढी ग्राहकको लाइन काटिएको छ । जिल्लास्थित नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कार्यालयहरुले जिल्लाभर तीन हजार ग्राहकको लाइन काटेको बताएका छन् । ७६ लाख ७५ हजार छ सय ५१ रुपैयाँ ४९ रुपैयाँ बक्यौता नतिर्ने तीन हजार ग्राहकको लाइन काटिएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
लाइन काटिएकामध्ये सात सय ८१ ग्राहकले पुनः लाइन जोडेर ७२ लाख ३२ हजार एक सय ४७ रुपैयाँ ७१ पैसा महसुल चुक्ता गरेका छन् । जिल्लाको दाङको घोराही, लमही र तुलसीपुरस्थित विद्युत प्राधिकरणले बाँकी बक्यौता उठाइरहेका छन् । अभियानपछि लाइन काट्न शुरु गरेसँगै बक्यौता बुझाउनेको लाइन पनि कार्यालयमा लागेको प्राधिकरणका कार्यालयहरुले जनाएका छन् ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरण घोराही वितरण केन्द्रले अभियानपछि २२ गते बुधबारसम्म ७८ लाख ३५ हजार रुपैयाँ बक्यौता नतिरेका सात सय ३५ ग्राहकको लाइन काटेको जनाएको छ । लाइन काटेका मध्ये धेरैले बक्यौता भुक्तानी गरी पुनः लाइन जोडेका छन् । नेपाल विद्युत प्राधिकरण घोराही वितरण केन्द्रअन्तर्गत घोराही र बंगलाचुली गाउँपालिकामा ४८ हजार नौ सय ६२ ग्राहक रहेका छन् ।
उता, नेपाल विद्युत प्राधिकरण लमहीले पनि अभियानअन्तर्गत समयमै बिल भुक्तानी नगर्ने ग्राहकको लाइन काट्ने कामलाई तीब्रता दिइरहेको लमही वितरण केन्द्रका प्रमुख युवराज रावतले बताउनुभयो । ३० हजार बढी ग्राहक रहेको नेपाल विद्युत् प्राधिकरण लमहीले अभियान शुरु भएपछि मात्रै बुधबारसम्म २८ लाख ६७ हजार रुपैयाँ बक्यौता नतिर्ने चार सय २८ ग्राहकको लाइन काटेको छ । लमहीमा करीव चार वर्षसम्म महसुल नतिरेका ग्राहक पनि रहेका छन् । नेपाल विद्युत प्राधिकरण तुलसीपुरले पनि यो अभियानलाई तीव्र बनाएको छ । बक्यौता रकम उठाउन सेवाग्राहीलाई सूचनामार्फत अनुरोध गरे पनि विद्युत महसुल नतिरेपछि लाइन काट्ने काम गरिरहेको विद्युत प्राधिकरण तुलसीपुर वितरण केन्द्रका इन्जिनियर शरद अर्यालले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँका अनुसार अभियानपछि हालसम्म १७ लाख ३६ हजार रुपैयाँ बक्यौता नतिर्ने २ सय ८५ ग्राहकको लाइन काटेको छ । दुई महिनाभन्दा धेरै समयदेखि एक वर्षसम्म बक्यौता नतिरेका ग्राहक तुलसीपुरमा रहेको अर्यालले जानकारी दिनुभयो । नेपाल विद्युत प्राधिकरण तुलसीपुरका करिब ५५ हजार ग्राहक छन् ।
ठूला उद्योगलाई छुट
यसैबीच, दाङका सिमेन्ट उद्योगले विद्युत प्राधिकरणलाई ठूलो विद्युत महसुल तिरेका छैनन् । लामो समयदेखि प्राधिकरणलाई महसुल नतिरेको प्राधिकरणले जनाएको छ । दाङको घोराही सिमेन्ट उद्योगले नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई एक अर्ब ३६ करोड ३६ लाख ६९ हजार छ सय २३ रुपैयाँ तिर्न बाँकी छ । सोनापुर मिनरल्स एण्ड आयल्स प्रालिले ५६ लाख ५८ हजार तीन सय ५५ रुपैयाँ तिर्न बाँकी छ । लमहीको सम्राट सिमेन्टले पनि ३५ करोड ३६ हजार तीन सय ३८ रुपैयाँ विद्युत बक्यौता तिरेको छैन ।
प्राधिकरणको विद्युत महशुल संकलन नियमावली, २०७८ को नियम १० को ‘विद्युत लाइन काट्नेसम्बन्धी व्यवस्था’ सिमेन्ट उद्योगलाई लागु भएको छैन । मिटर रिडिङ गरेको ६० औं दिनसम्म विद्युत महसुल नबुझाएमा बिनासूचना जनुसुकै समयमा पनि विद्युत लाइन काटिने व्यवस्था नियमावलीमा छ । तर, घोराही सिमेन्ट उद्योगले २० महिनाको, सोनापुर सिमेन्ट उद्योगले २५ महिनाको र लमहीको सम्राट सिमेन्टले १९ महिनाको महसुल बुझाएका छैनन् । तर, ती उद्योगमा प्राधिकरणले लाइन काट्ने आट गरेको छैन ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरण घोराही वितरण केन्द्रका प्रमुख दिवाकर प्याकुरेलले मंसिर ५ गरेसम्म डेडिकेटेड लाइनको महसुल बुझाउने समय दिइएकोले समय कुरेको जानकारी दिनुभयो । उहाँले ५ गतेपछि म्याद नथपिएको खण्डमा सिमेन्ट उद्योगको पनि लाइन काटिने बताउनुभयो । लोडसेडिङका बेला उद्योग व्यवसाय र अत्यावश्यक क्षेत्र जस्तै अस्पताल लगायतका क्षेत्रमा लोडसेडिङको असर हुन नदिन प्राधिकरणले डेडिकेटेड र ट्रंक लाइन अर्थात ननडेडिकेटेड मार्फत बिजुली उपलब्ध गराएको थियो । डेडिकेटेड र ट्रंक लाइन सुविधा दाङका सातवटा ग्राहकले प्राप्त गरेका थिए । १८ घण्टासम्म लोडसेडिङ भइरहेको समय २०७२ असार १२ गतेबाट नेपाल विद्युत प्राधिकरणले डेडिकेटेड लाइन वितरण गरेको थियो ।
