राप्ती पोष्ट
तुलसीपुर, असार । तुलसीपुरमा रहेको मेट्रो कलेजमा एलएलविमा अध्ययनरत छात्रा रञ्जना कामीलाई कुनै एउटा मिडियाले एउटा राजनीतिक दलका नेतालाई मात्रै प्रहार गरेर समाचार प्रकाशित गरेको जस्तो लाग्दो रहेछ । ‘कुनै एउटा व्यक्तिलाई मिडियाले यसरी खेदो खन्नु राम्रो हो त ?’ उहाँले प्रश्न गर्नुभयो ।
यसैगरी अर्का छात्र छवि रावतलाई युट्युव च्यानलहरु मिडिया हुन कि होइनन् ? भन्ने लागिरहेको रहेछ । यिनिहरुले पनि विभिन्न गतिविधिहरु दिइरहेका हुन्छन् । समाचार दिइरहेका हुन्छन् । तर यि मिडिया हुन कि होइनन् ? भन्ने जिज्ञासा उहाँलाई रहेछ । सोही कलेजका अर्का छात्र निराजन आचार्यलाई न्यायपालिकाले पनि न्याय दिएन भने पीडितहरु संचारमाध्यममा आफ्नो गुनासो सुनाउन आउँदा संचारले त्यो विषयलाई प्रकाशन वा प्रकाशन गर्नु कस्तो हो ? भन्ने जिज्ञासा रहेछ । विहीबार तुलसीपुरमा रहेको मेट्रो कलेजका विद्यार्थीहरुले यस्तै यस्तै जिज्ञासा राखिरहेका थिए । नेपाल पत्रकार महासंघ दाङले संचालन गरेको मिडिया साक्षरता अभियानमा सहभागि भएका कानुनका विद्यार्थीहरुले मिडियाका बारेमा आफूले थाहा नपाएका कतिपय विषयको जिज्ञासा राखिरहेका थिए ।
कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष विपुल पोख्रेलले मिडिया सारक्षताका बारेमा आफ्ना धारणा राखिसकेपछि विद्यार्थीहरुले जिज्ञासा राखेका थिए । नेपाल पत्रकार महासंघ दाङ शाखाले थालेको मिडिया साक्षरता अभियान अन्तरगत बुधबार मेट्रो कलेजमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुसंग अन्तरक्रिया कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो । सवै पक्षलाई मिडियका बारेमा बुझाउन जरुरी भएकाले यस्तो अभियान संचालन गरिएको नेपाल पत्रकार महासंघ दाङका अध्यक्ष दुर्गालाल केसीले बताउनुभयो । केसीले आगामी दिनमा यस्ता अभियानहरुमा निजामती कर्मचारीहरु, सुरक्षाकर्मीहरु, जनप्रतिनिधिहरु, विद्यार्थीहरु लगायतलाई जोड्दै जाने बताउनुभयो ।
मिडिया साक्षरता कार्यक्रममा बोल्दै महासंघका अध्यक्ष पोख्रेलले मिडियालाई किन चौथो अंगका रुपमा लिइन्छ भन्दै सरकारलाई सहि बाटोमा ल्याउनका लागि मिडियाको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो । नागरिकले कुनै पनि सूचना पाउने भनेको संचारका माध्यमबाट मात्रै हो भन्दै उहाँले समाजको उज्ज्यालोका लागि मिडियाले नै भूमिका खेल्ने गरेको बताउनुभयो । मिडियाको दायित्व भनेको निरन्तर रुपमा सूचना प्रवाह गर्नु रहेको भन्दै कसैले पनि गलत सूचना सम्प्रेषण गर्न नहुनेमा जोड दिनुभयो ।
कहिलेकाँही त्रुटिवस गलत समाचार जान सक्ने भएपनि संचारले त्यसलाई सच्चाउने तत्परता राख्नुपर्ने धारणा राख्दै अध्यक्ष पोखरेलले नियतबस गलत समाचार दिने कुराले मिडियाको विश्वसनियता गुमाउँदै लग्ने बताउनुभयो । यसैगरी अनुकुलका समाचार मात्रै दिने कुरा मिडियाको धर्म भित्र नपर्ने भन्दै यस्तो भयो भने पनि मिडियाले विश्वसनियता गुमाउने विचार राख्नुभयो ।
विद्यार्थीहरुले राखेका जिज्ञासामा पोखरेलले कुनै पनि मिडियाले एकपक्षिय रुपमा समाचार दिन नहुने भन्दै यदी कसैलाई कुनै माध्यमले एकतर्फि रुपमा समाचार दिइरहेको छ भन्ने लाग्यो भने त्यो नै मिडियाका लागि धक्काको विषय हुने बताउनुभयो । उहाँले मिडियाले पीडितलाई थप पीडा दिने काम गर्न नहुने भन्दै मिडियाको काम पीडामा मलम लगाउनका लागि हुनुपर्ने बताउनुभयो ।
युट्युव लगायत सामाजिक सञ्जालका बारेमा बोल्दै अध्यक्ष पोख्रेलले जहाँ सम्पादन हुँदैन त्यसलाई मिडिया भन्न नसकिने बताउनुभयो । युट्युव एउटा माध्यमका रुपमा हुन सक्ने भएपनि युट्युवलाई नै मिडिया मान्न सकिने अवस्था आइनसकेको बताउनुभयो । सामाजिक सञ्जालमा पनि व्यक्तिगत कुरा लेखिने भएकाले व्यक्तिगत इच्छा, आकाँक्षा लेखिने माध्यम संचार माध्यम हुन नसक्ने बताउँदै उहाँले आधिकारिता पुष्टि हुने बिषयहरु सामाजिक सञ्जालमा नआउने भएकाले मानिसले सामाजिक सञ्जाललाई मिडियाका रुपमा बुझ्न नहुने जिकिर गर्नुभयो ।
अध्यक्ष पोखरेलले नेपाल पत्रकार महासंघ दाङले थालेको मिडिया साक्षरता अभियान देशभर रहेका सवै महासंघलाई चलाउन आग्रह गर्ने बताउनुभयो । उहाँले मिडिया साक्षरता कक्षाको सुरुवात दाङबाट भएको भन्दै आगामी दिनमा अन्य जिल्ला र विभिन्न क्षेत्रमा पु¥याइने बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा प्रेस काउन्सिल नेपालका सदस्य शरद अधिकारीले प्रेस काउन्सिलले आचार संहिताको उलङ्घन गर्ने संचारमाध्यमलाई गर्ने कारवाहीको प्रक्रिया र उजुरी लिने तरिकाका बारेमा जानकारी गराउनुभएको थियो । कुनै पनि संचार माध्यमले आचार संहिता पालना गर्नुपर्ने भन्दै आचार संहिता उलङ्घन गर्ने छुट कसैलाई नभएको धारणा राख्नुभयो । उहाँले संविधानमा रहेका संचार सम्वन्धी ऐनकार प्रेस काउन्सिलले जारी गरेका संचार निर्देशकका बारेमा जानकारी गराउनुभएको थियो ।
सोही अवसरमा नेपाल पत्रकार महासंघ दाङका पूर्व अध्यक्ष सुदिप गौतमले मिडियामा आवद्ध नभएकाहरुलाई पनि साक्षरतामा सहभागि गराउनुपर्ने बताउनुभयो । मिडिया साक्षरता देशभर संचालन गर्नुपर्ने सुझाव उहाँको थियो ।
कार्यक्रम नेपाल पत्रकार महासंघ दाङका अध्यक्ष दुर्गालाल केसीको अध्यक्षतामा भएको थियो । स्वागत दाङ शाखाका उपाध्यक्ष सन्तोष सुवेदीले र धन्यवाद मेट्रो कलेजका प्रिन्सिपल बसन्त आचार्यले दिनुभएको थियो । कार्यक्रम संचालन नेपाल पत्रकार महासंघ दाङका सचिव आर के शितलले गर्नुभएको थियो ।
